Taboe: een miskraam

Sinds ik blog gebeurt er iets wonderlijks. Zaken waar ik over schrijf, worden ineens onderwerp van gesprek. Onderwerpen die soms in de schaduw staan of waar men liever niet over spreekt. Of misschien is het wel omdat mensen niet weten hoe ze erover moeten praten. We leven in een vrij land, met vrijheid van meningsuiting, en mensen maken daar soms zo gretig gebruik van, dat het wankelt op de grenzen van sociale omgangsvormen. Of de democratie zelfs.

Bespreekbaar maken

Maar ik heb het nu niet over grootse onderwerpen, maar juist over de kleine en persoonlijke ervaringen.  Het stille verdriet, wat er altijd wel is en zal blijven. Blijkbaar heb ik, onbedoeld maar zeker niet ongewenst, soms de mogelijkheid om deze zaken wél bespreekbaar te maken. En daar maak ik dan maar wat graag gebruik van.

Schone schijn?

Want zoals keer op keer blijkt: ik ben niet de enige die met wat dan ook te maken heeft. Of het nou het huishouden is of een operatie omdat ineens blijkt dat ik een cyste heb. Zodra ik erover schrijf, en het daarmee bespreekbaar maak, schieten mensen mij aan dat zij zich herkennen, of dat zij óók in een soortgelijke situatie hebben gezeten. Het is hartverwarmend en tegelijkertijd verbazingwekkend: waarom spreken we er niet wat meer over? Over deze menselijke zaken? Waarom verbloemen we, en maken we onbedoeld de zaken mooier dan ze zijn? Ze horen bij het leven, en door ze samen te delen maken we het draaglijker en aangenamer. Zo is het bijvoorbeeld ook met een miskraam.

Het verhaal van een miskraam

Ik was 24 en Meia was een halfjaar oud. We wilden dolgraag nog een kindje en het liefst met een klein leeftijdsverschil. Ik was de eerste van mijn vriendengroep die überhaupt zwanger raakte en daar hebben we ook bijna een jaar over gedaan. We wilden daarom niet te lang wachten tot een tweede, omdat het misschien weer wat langer kon duren. Gelukkig lukte het deze keer vrij snel. Toen Meia 9 maanden oud was, was ik weer zwanger. Ik was in de wolken!

Vlekjesziekte

Net als bij de zwangerschap van Meia merkte ik direct de bekende symptomen die mij toen ook duidelijk maakte dat ik zwanger was. Ik was, in tegenstelling tot de eerste zwangerschap, bovendien een hormonaal wrak en vaak niet te pruimen voor mijn omgeving. Vrijwel direct nadat we ontdekten dat de tweede op komst was, stond onze zomervakantie voor de deur. Dat was op de dag van vertrek nog even spannend, want Meia werd die ochtend ineens wakker onder de uitslag. Waarschijnlijk de vijfde of zesde ziekte, beaamde de huisarts. Eén van die twee was echter gevaarlijk voor zwangere vrouwen in hun eerste trimester, maar zoals meestal bij die vlekjesziektes kon de huisarts niet met zekerheid zeggen welke van de twee kinderziektes het was.

Zwangerschapskwaaltjes

Ik maakte me er verder niet al te veel zorgen om, want de zwangerschapskwaaltjes waren nog volop aanwezig. Ik had net als bij de eerste zwangerschap weer een dagboek gekocht om alles in bij te houden, en die ging ook mee op zomervakantie. In de vakantie moest ik helaas al die lekkere wijntjes, kazen en andere onduidelijke gerechten afslaan, waar ik wel een beetje van baalde. Maarja, alles voor het goede doel natuurlijk. In die 3 weken vakantie voelde ik me goed, maar heel anders zwanger dan de eerste keer, hoewel ik ook nu weer erg moe was.

Eerste echo

Het was een bijzondere vakantie, in de wetenschap dat we hem het jaar daarop met z´n vieren zouden vieren. Zoals in elke vakantie, mijmerden en fantaseerden we over de toekomst en in dit geval ook over de groeiende baby in mijn buik. Eenmaal weer terug in Nederland, duurde het niet lang meer voor we onze eerste echo kregen, met 9 weken. Het was een spannend moment, het moment waarop je dan eindelijk een beeld krijgt bij het abstracte idee van een zwangerschap.

De harde werkelijkheid

Helaas kwam er aan al die verwachtingen en fantasieën een abrupt einde, toen het echo apparaat heel duidelijk en resoluut een vruchtzakje liet zien zonder kloppend hart. Het was heel onwerkelijk. Nog geen 10 seconden hiervoor zag mijn wereld er compleet anders uit. Maar het beeld was glashelder en onverbiddelijk: mijn baby leefde niet meer. Ik zag een compleet kindje in wording. Een lijfje en de beginnende armen en benen, een hoofdje. Verstild, zonder de kenmerkende knipper van het hartje en de fladderende bewegingen. Het was een gruwelijke gewaarwording. Ik was toch zwanger?

Verborgen verdriet

De echoscopist leefde mee en gaf aan dat het heel vaak voorkwam, bij 1 op de 5 vrouwen! Ik had het wel eens gelezen geloof ik, maar nooit echt bij stil gestaan. Maar 1 op de 5! En ik had het nog nooit gehoord van iemand uit mijn omgeving? Was ik dan de enige bij wie dit was? Ik kon het me niet voorstellen. Blijkbaar is er dus veel leed en verdriet dat mensen niet delen, en waar wij van elkaar niet van op de hoogte zijn. En onze maatschappij is daar ook op ingericht.

Niemandsland

Terug naar de werkelijkheid: de tranen kwamen op en ik voelde me verloren in deze toestand. We werden door een achterdeur de kamer uitgelaten, zodat we niet door de wachtenden zwangere vrouwen heen hoefden. Hiermee wordt het beeld natuurlijk ook in stand gehouden: verdriet bestaat niet, er zijn geen miskramen, want deze vrouwen krijgen we simpelweg niet te zien. We houden de situatie zelf in stand. Maar op dat moment kon het me niet schelen. Het voelde alsof ik droomde. Ik was zwanger de kamer in gegaan en kwam er… ja, hoe… weer uit. Hoe noemde je iemand die een dood kindje in zich droeg? Niet zwanger maar ook niet vruchtbaar. Ik verkeerde in een soort niemandsland.

Miskraam afwachten

Ik werd naar huis gestuurd met de mededeling dat ik mijn miskraam moest afwachten. Waarschijnlijk zou het één dezer dagen op gang komen. Zo niet, dan moest er een curettage worden ingepland. Van dat woord alleen al gingen mijn haren overeind staan. Ik hoopte maar dat het vanzelf kwam. Om de natuur een handje te helpen werd ik doorgestuurd naar de gynaecoloog. Van dit hele traject had ik geen idee gehad. Een afdeling en artsen erop gericht leven af te breken en onvolledig leven weg te halen uit het lijf. Het had iets barbaars en onpersoonlijks.

Ontnuchterend

Los van het feit dat er toendertijd een zeer onsympathieke gynaecoloog werkzaam was, is de hele ervaring ontnuchterend. Ik kreeg één of ander paardenmiddel om alle hormonen die in de war waren geschopt weer tot bedaren te brengen en De Pil om de zwangerschap af te breken. Ik moest ze direct ter plekke innemen. Vervolgens werd ik naar huis gestuurd en werd er een echo gepland voor over een paar dagen, om te checken of dan alles weg was. Ik ging naar huis in een roes. Ik voelde me lichamelijk nog precies hetzelfde, nog net zo zwanger als daarvoor. Ik zag aan alles aan mijn lijf dat ik zwanger was, maar ik kreeg te horen dat ik het niet meer was.

Het einde van een zwangerschap

Het was afwachten tot de bloeding begon. Die kwam vrij snel en ik heb zelfs het vruchtzakje, het beginnende leven dat al veel te vroeg weer was gestopt, opgevangen. Call me crazy, maar ik kon het toch niet over mijn hart verkrijgen om het gewoon maar door de wc te spoelen. Het was niet ongewenst tenslotte, integendeel. Ik wilde het in ieder geval een respectvol plekje geven, een plekje met een fijne associatie.

Mens erger je niet

Het hebben van een miskraam voelt als een oneerlijke straf. Ik voelde me ontzettend verdrietig, het overviel me, omdat ik het nooit zo had in kunnen schatten. Ik had niet gedacht dat zo´n ervaring je zo van je stuk kon brengen. Het voelde voor mij in die periode als een spelletje mens erger je niet. Je bent, na een tijd lang 6 proberen te gooien, eindelijk goed op dreef met je pion, net als je medespelers. Tot één van je medespelers je er ineens keihard vanaf kegelt en je weer terug bij af bent. Terwijl alle andere pionnetjes vrolijk verder gaan, sta jij af te wachten wanneer je weer mee mag doen, wanneer je dan eindelijk weer 6 hebt gegooid…

Confronterend

Niet dat zwanger worden een wedstrijd is, maar het is heel confronterend om alle buiken om je heen groter te zien groeien, terwijl de jouwe nog herstelt van een miskraam. Het maakt verdrietig en gefrustreerd. Ik had nog wekenlang last van alle hormonen die van slag waren, met zweetaanvallen, puistjes en noem maar op. Ook zoiets waar je totaal niet bij stilstaat als je er zelf nooit mee te maken hebt gehad.

Gedeelde smart…

Pas toen ik het deelde met mijn naasten, bleek ik verre van de enige te zijn. Van verschillende familieleden hoorde ik dat zij ook deze rot ervaring hadden meegemaakt. Sommigen zelfs wel tot 4 keer toe. Ik schrok ervan en het maakte me verdrietig. We wisten niet van elkaars verdriet en hebben er niet in gedeeld, waarom niet? Gedeelde smart is tenslotte halve smart. En zo heb ik het echt ervaren: het begrip en de herkenning van anderen maakte het draaglijker.

Neem die drempel

Natuurlijk hoef je niet al je sores aan Jan en Alleman te verkondigen. Het schrijven van dit soort blogs voelt voor mij dan ook als een drempel. Toch hoop ik dat hiermee wel de boodschap wordt duidelijk gemaakt dat het delen aan de juiste personen vaak veel verdriet voorkomt, en kan helpen door moeilijke momenten heen te komen. Want er is veel dat we niet weten van elkaar, en er is veel dat elkaar kan helpen. Als we maar durven spreken.