Naar de middenbouw
Voor het eerst naar groep 3
Het is zover: onze oudste gaat inmiddels naar de middenbouw. Voor de vakantie heeft ze met de andere oudste groep-2 kinderen een ceremoniële ‘bouwsprong’ gemaakt van de kleuters (onderbouw) naar de middenbouw. Meia zit op een Montessorischool, waar we bewust voor hebben gekozen (hierover een andere keer meer). En vanaf groep 3 zitten de groepen 3, 4 en 5 samen: de middenbouw dus.
Nu is Meia niet een gemiddelde leerling in haar ontwikkeling (maar hé, welk kind is dat nou wel?), ze gaat wat vlotter door de stof heen. Maar dat maakt geen verschil voor haar spanning en onzekerheid die zij voelt voor de start straks. De afgelopen weken was de aandacht behoorlijk gericht op andere dingen, gelukkig. In de vakantie werd er gewandeld, gezwommen, in de hangmat ‘ge-chilt’ en was ze druk met vriendjes maken, motten vangen of streken uithalen. Toch kwam zo nu en dan het gesprek ineens op school, en merkte ik wat gereserveerdheid in de houding van Meia.
Onzekerheid
Waar zij in de kleuterjaren ongemerkt toch een steeds groter zelfvertrouwen heeft ontwikkeld, doordat ze haar plekje had, beter wist hoe alles ging en ze uiteindelijk uitgroeide tot een ‘oudste kleuter’ met enig aanzien bij de ‘jongste kleuters’, moet zij in groep 3 straks weer overnieuw beginnen. Althans, zo voelt zij dat. Meia liet bijvoorbeeld vallen dat ze dan de jongste zou zijn, dat de andere kinderen allemaal groter waren. Dat ze niet wist waar alles was, hoe de dag verliep. En bovendien: dat ze er moeilijke werkjes zouden hebben die ze niet kon. Soms verbaas ik me over de (onnodige) zorgen die kleine kinderen al kunnen hebben. En stiekem nemen die zorgen een beetje van hun onbevangenheid weg voor dit soort nieuwe dingen in hun leven.
“Maar ik kan nog niet lezen!”
Ik herken die onzekerheid ook wel van vroeger, en helemaal wegnemen kun je het niet. Je weet tenslotte pas hoe het is als het zover is, als ze het zelf heeft meegemaakt. Veel kinderen die naar groep 3 gaan, maken zich zorgen: ze kunnen tenslotte nog niet lezen, schrijven en rekenen. Ze zijn in de veronderstelling dat dit een voorwaarde is om groep 3 binnen te komen, arme donders! Het kan daarom goed zijn van te voren even stil te staan bij de komende veranderingen en zoveel mogelijk feitelijk uit te leggen wat de kinderen te wachten staat. Dan beperk je in ieder geval de doemscenario’s een beetje.
Leren in stapjes
Als kinderen het idee hebben dat zij al iets moeten kunnen, bijvoorbeeld lezen, voordat ze überhaupt zijn begonnen, kan het helpen om samen met hen stil te staan bij de dingen die ze eerder hebben geleerd. Als je kind bijvoorbeeld kan fietsen zonder zijwielen, kun je hem eraan herinneren hoe hij ook met veel oefenen, vallen en opstaan en steeds weer opnieuw proberen, kun je dit noemen: “weet je nog dat je iedere keer een stukje langer los kon fietsen? En dat het ook een tijd heeft geduurd voordat het zo goed ging?”. Hiermee maak je inzichtelijk dat vaardigheden in stapjes eigen worden gemaakt. Zo gaat het ook in groep 3 (en daarna).
Wennen in de middenbouw
Voordat de kinderen van deze school naar de middenbouw gaan, gaan ze eerst een paar keer oefenen en op visite bij de verschillende klassen. ’s Ochtends gaan ze samen met hun maatje en hun laatje vol eigen werkjes naar boven. Daar maken ze kennis met de kinderen, de klas, de juf of meester en manier van werken. Die keren kwam Meia enthousiast terug, maar ook een tikkeltje onder de indruk. De oudste groep 5 leerlingen zijn immers wel 3 jaar ouder en met vaak hele andere zaken bezig dan de verse aanwas vanuit de kleuters. Vanwege die reden kunnen de jongste middenbouwers nog af en toe op visite bij hun oude kleuterklas. Hier kunnen ze weer even bijtanken en in rap tempo het gevoel van zelfvertrouwen terugwinnen. Ook ervaren ze dan al snel dat ze hun oude klas zijn ontgroeid en toch wel beter op hun plek zijn in de middenbouw. Uitstapjes naar de lagere klassen worden daardoor op natuurlijke wijze steeds minder noodzakelijk.
Ook spannend voor ouders
Maar los van alle theorieën, Meia is echt niet de enige die het spannend vindt dat ze straks een heuse basisschoolleerling is. Ik vind het minstens net zo spannend! Hoe zien de dagen er uit, welke lessen volgt ze, hoe houdt ze zich staande in de groep, wat zal ze leuk en minder leuk vinden, wat zal ze gaan leren… zomaar wat dingen die in mijn hoofd spelen. Vorig jaar hoorde ik van de toenmalige ‘nieuwe lichting’ in de middenbouw, dat de kinderen het pittig vonden: écht aan de bak moesten ze, inclusief ‘huiswerk’. Ik houd jullie op de hoogte van de ervaringen.
