Hoe voorkom je overspoelen door speelgoed? Vier tips.

 

“Toen ik nog zwanger was van Meia had ik, net als alle ouders, bepaalde voornemens voor het ouderschap. Zo vond ik speelgoed met ‘licht en geluid’ en van plastic maar schreeuwerige rommel die ik niet in mijn huis hoefde te hebben. Nu, zes jaar later, kijk ik om mij heen en zie een kakofonie aan kleuren en geluiden. Wat is er in die jaren mis gegaan? Is er eigenlijk wel iets misgegaan?”

 

Groot aanbod

Met speelgoed heb ik een beetje een haat-liefde verhouding opgebouwd door de jaren heen. Er is zoveel! En binnen dat ruime aanbod is het soms zoeken waar je goed aan doet. Waarop baseer je de keuzes van je speelgoed? En daarnaast: hoe werkt dat in de praktijk? Want je kunt zulke goede ideeën hebben, als het niet wordt uitgevoerd, loopt je hele ‘plan’ mis. Sowieso een dingetje hoor, ‘plannen’ met kinderen. Kun je beter niet doen geloof ik.

Gebrek aan bergruimte

We wonen in een huis met erg weinig bergruimte, dus was onze insteek: liever geen grote dingen, want die kunnen we toch niet kwijt. En drie keer raden wat er dan voor de verjaardag gegeven wordt: jawel, een kinderwagen en een mini-bakfiets. Tot zover het voornemen voor klein speelgoed. Het volgende streven was überhaupt niet te veel kopen. Hoofdreden was nog steeds de bergruimte, maar daarnaast waren we al snel lid geworden van de speel-o-theek (hierover een andere keer meer), waardoor we steeds (groot) speelgoed konden lenen én weer terugbrengen. Scheelde zeeën aan ruimte (en geld)!

Cadeaus

Maarja, opa’s, oma’s en Sinterklaas hebben hele andere voornemens kwamen we al snel achter. ‘Niet te veel’ werd krap geïnterpreteerd merkten we. Trots als zij zijn op hun kleinkroost, worden kosten noch moeite gespaard om hen in de watten te leggen. Met als gevolg dat we al na 1,5 jaar semi-noodgedwongen zes gigantische speelgoedkisten in elkaar timmerden om al het aangeschafte spul weg te werken. Om maar niet te spreken van de uitbouw die weer een paar jaar later volgde (oké oké die was heus niet voor al het speelgoed, maar toch).

Overspoeld

Die gigantische aanvoer van speelgoed had trouwens als gevolg dat er minder gespeeld werd. Ja echt. Door de overvloed aan speelgoed wordt er minder gespeeld. Niet zo gek ook trouwens, het werkt voor ons volwassenen net zo: als je in een overvolle kamer komt weet je ook niet meer waar je moet kijken en waar je moet beginnen. Zo werkte het bij onze kinderen ook.

Minder speelgoed = meer spelen

Dat merkte ik maar al te goed in de afgelopen vakantie, toen een ander kwartje viel. Ik zocht wat klein speelgoed uit voor tijdens de reis en tijdens de vakantie. Vanwege beperkte ruimte in de auto, moest ik selectief zijn. Dus een klein beetje playmobil, een paar auto’s en dat soort dingen. En wat bleek? Het beschikbare speelgoed, wat slechts een fractie was van alles thuis, werd intensief gebruikt. Er werd gespeeld! Dat was een eye-opener: teveel is een dood-doener.

Tips om je kind te laten spelen

En hoewel wij zelf weinig tot niets aanschaften, groeide onze spullenvoorraad en verbleekte de voornemens van eenvoudig, degelijk en kwalitatief speelgoed zonder al te veel poespas steeds meer naar de achtergrond. Om toch de kinderen tot spelen te laten komen, bedachten we wat trucs.

1. Zeker bij de eerste jaren van onze kinderen, verstopten we na de verjaardagen en sinterklaas wat van het nieuwe speelgoed. Klinkt gemeen he? Maar gelukkig kunnen ze als ze zo klein zijn nog niet goed bijhouden wat ze precies hebben gekregen. We borgen daarom een deel op voor later. Zo bleef er op een later moment ook nog een moment van verrassing en ruimte voor nieuwe ervaringen, als we de cadeaus dan nogmaals gaven.
2. In lijn op het voorgaande, borgen we sommig speelgoed uit het zicht op. We stopten ze hoog in hun kledingkast of in kastjes in hun kamer waar ze (expres) niet bij konden, zodat ze er om moesten vragen als ze het wilden hebben.
3. Toen ik merkte dat onze kinderen écht niet meer speelden, maar alleen maar wat in de bakken rommelden en er van alles uithaalden zonder er naar te kijken, besloot ik dat er wat veranderd moest worden. We gingen naar ikea en kochten daar stapels opbergdozen in soorten en maten. Daarna volgde een weekend lang sorteren van al het speelgoed en deze op het neurotische af in elk hun eigen bakje stoppen. Op deze manier konden ze een bakje pakken met daarin één soort speelgoed, en hier vervolgens mee spelen. Dat klonk als een ideale situatie, maar ik merk dat hier nog wel haken en ogen aan zitten in de uitvoering (zie verderop).
4. We wisselen speelgoed regelmatig: wat beneden staat verhuizen we naar boven, spullen uit de kast worden tijdelijk beneden gezet. Wat al een tijd niet wordt gebruikt, gaat de kast in. Zo prikkel je steeds opnieuw je kind. Voorwaarde is dan wel dat je je spullen netjes bij elkaar moet houden.

Verlanglijstjes

Het werken met lijstje.nl voor het aanmaken van de verlanglijstjes van je kinderen werkt praktisch en zorgt ervoor dat je dubbele cadeaus vermijdt en zelf een beetje kunt sturen in wat er wordt gegeven. Toch blijft dat lastig, omdat mensen soms hun eigen interpretatie op de spullen geven of van het lijstje afwijken.

Uit het speelgoed groeien

Dan heb je nog het probleem dat kinderen uit speelgoed groeien. Zo zit je na een jaar met een berg babyspeelgoed waar niet naar wordt omgekeken. En zo’n zes jaar lang had ik ideeën voor een soort speelgoedruilbeurs, maar dit komt tot op heden niet van de grond (meteen een stille oproep aan mensen die zich geroepen voelen dit even te organiseren!).

Wegdoen van speelgoed

Zo hakte ik afgelopen weekend, na drie keer mijn nek bijna te breken over rondslingerende poppetjes, balletjes en andere prullaria, een knoop door: weg ermee! Er wordt niet (meer) mee gespeeld, ligt alleen maar in de weg en zorgt voor irritaties en onnodige opruimtijd. Dus pakte ik een rol vuilniszakken en sorteerde al het babyspeelgoed dat we door de jaren heen hebben verzameld. In totaal drie vuilniszakken vol en wat losse dingen daarnaast stonden vervolgens klaar om weg te doen naar de kringloop.

Sorteren, uitzoeken, opruimen…

De volgende uitdaging ligt in het sorteren van al het overige speelgoed. Ligt het aan mijn kinderen? Er is een onverhuld talent voor in no-time alle sorteren bestaand speelgoed als een soort grote blender door elkaar te husselen en in tig verschillende opbergplekken te stoppen. Hoe vaak ik niet ochtenden lang potloden en stiften heb gesorteerd, stapels papier heb gemaakt en puzzels in de goede doos heb teruggestopt… om gek van te worden! En met iedere keer spraken we (uiteraard) af dat er nu wél goed op werd gelet, etc. etc. (je kent het wel). Maar tot op heden lijkt het niet te lukken.

Zorg dragen

Ik vind het belangrijk dat ze leren zorg te dragen voor hun spullen, maar het lijkt wel lastiger te worden naarmate er meer beschikbaar is. Het lijkt ze iets te geven in de trant van ‘iets kwijt? dan pak ik toch wat anders’ of ‘kapot? ik heb toch nog genoeg’. Een soort nonchalance, en dat irriteert me. Een les die ik van belang vind is namelijk dat je zuinig bent, dat je dankbaar bent voor wat je hebt. Gretigheid en inhaligheid en daarmee dus verwend gedrag zijn eigenschappen waarmee ik (en dus ook mijn kinderen) liever niet mee in verband word gebracht.

Overzicht houden

Met het vieren van Meia’s verjaardag voor de deur, was ‘plaatsmaken voor het nieuwe’ (jemig wat klinkt dat decadent!) een vereiste. Tijdens het uitzoeken en opruimen mijmerde ik over hoe ik het ooit voor me zag: kleine beetjes speelgoed, van goede kwaliteit, overzichtelijk, zodat het gepakt kan worden en weer opgeruimd zoals bedoeld. Ik besloot dat het nog niet te laat was. Wegdoen wat overbodig was, was stap 1. Ondertussen dacht ik aan de volgende stappen. Eén daarvan is grondig uitzoeken van het huidige speelgoed en deze weer sorteren. Want, zoals ik uit ervaring leerde: less is more! En wat er dan overblijft ga ik goed opbergen, zodat het overzicht blijft.

Spelkamer

Het speelgoed dat incompleet, stuk of ongebruikt is gaat weg. Of naar de kringloop of verkopen of weggeven, we zien wel. Ook kan ik een deel van het ongebruikte of ontgroeide speelgoed gebruiken voor de praktijk. Er komen immers dagelijks kinderen bij ons, soms in gezelschap van (jongere) broertjes en zusjes die soms zoet gehouden willen worden. En een van mijn dromen is ook een spelkamer in de praktijk, dus wie weet krijgt het speelgoed een nieuwe bestemming in die richting.

Activiteitenboek

En een laatste, ambitieuze stap die ik wil nemen is het maken van een soort activiteitenboek. Met foto’s van alle beschikbare spullen, spellen en speelgoed of andere activiteiten die gedaan kunnen worden. Op school werken ze met een planbord, en dat gaat naar mijn idee heel goed. Ik hoop met een activiteitenboek hetzelfde te kunnen bereiken: bewust kiezen voor een activiteit, deze afmaken en weer opruimen. Dat wordt nog een uitdaging, ik ben nog in de brainstormfase over de uitvoering hiervan, maar ik hou je op de hoogte.